8-тапсырма. Мұғалімнің көмегімен Ормамбет би тура- лы деректер жинаңдар. Ормамбет би және оның зама- ны» тақырыбына шығарма жазындар.
хелп... к.адебиет
Ответы на вопрос
Ответ:
Орманбет - мифтік-аңыздық жиынтық образ. Оның есіміндегі кейінгі діни анықтама - умматты алып тастасақ Орман немесе Орым, Ұрым деген таныс ұғым шығады, яғни Орым, Ұрым - мифтік-эпостық “өз елі”, “өз жұрты”, “өз космосы” болса, оның “алғашқы адамы” және “алғашқы ұйымдастырушысы”, “патшасы әрі абызының аты”, жұрт пен халықтың персонификациясының атауы. Ор-ман - Ұрымның адамы, Ұрымның сенер үміті, үмбеті - Орманбет болатыны түсінікті, яғни мифтік Орманбет пен Майқы немесе Асан қайғы бір трафареттік (архетиптік) образ болып табылады. Даланың исламдану дәуірінде ежелгі түсініктер мен есімдер жаңа дін мен идеологияның тілек-талабына сай өңдеуден өткізіле бастаған болатын. Көне есімдерге ие образдарға жаңа мұсылмандық ат беріліп отырған. Ал, ежелгі образ бен оның есімі тым танымал болатын жағдайда бұл есімдер ислам танымына сиымды сырттай ұқсас араб-парсы сөздеріне қарай бейімделді, не болмаса, артына не алдына діни сөздер (қожа, али, тали, т.б.) жалғанып отырды. Miнe, ежелгі далалық Сір, Келін, Аспан сияқты есімдер ендігі жерде Сырымбет, Келімбет, Әспембет деп атала бастатан. Міне, солардың қатарында ежелгі Ұрым- Орым немесе Ұрман-Орман да болған. Орманбет - аңыздық халықтың тұлғалануы, яғни, бүкіл бір қауымның бір адам бейнесінде бейнеленуі. Сондықтан оны ноғайдың тарихындағы рөлі болмашы болған, ал қазаққа тіпті қатысы жоқ мырзалардың бірін осы Орманбетке айналдыра берудің қажеттілігі жоқ. Тарихта, жер бетінде Орманбет деп аталған қарапайым пенделер көп болған да шығар, тек оның өлгеніне қазақ пен ноғайдың, башқұрт пен қарақалпақтың, тіпті қырғыздың қайғырып, оның өлген күнін осы халықтардың фольклоры әлдебір ғалами деңгейдегі қайғылы мезет ретінде сақтап келеді дегенге сене қоюдың жөні жоқ. Орманбет - тарихи емес, ол – мифтік тұлға.